Mycoplasma คืออะไร? สาเหตุและอาการที่คุณควรรู้

ในยุคที่ทุกคนต่างให้ความสำคัญกับการรักษาสุขภาพมากขึ้น แต่ก็ยังมีโรคใหม่ ๆ เกิดขึ้นทุกวัน หนึ่งในเชื้อโรคที่ระบาดอยู่ในปัจจุบันที่หลายคนอาจจะยังไม่คุ้นเคยนัก คือ ไมโคพลาสมา (Mycoplasma) บทความนี้จะขอพาทุกคนไปรู้จักกับเชื้อแบคทีเรียชนิดนี้ให้มากขึ้น ตั้งแต่สาเหตุของการติดเชื้อ อาการที่ควรระวัง ไปจนถึงวิธีการป้องกันและดูแลตัวเองอย่างถูกต้อง เพื่อให้คุณและคนรอบข้างมีสุขภาพแข็งแรงห่างไกลจากความเสี่ยงของโรค
 

ไมโคพลาสมาคืออะไร

ไมโคพลาสมา คือ แบคทีเรียขนาดเล็กชนิดหนึ่งที่ปราศจากผนังเซลล์ ซึ่งทำให้แตกต่างจากแบคทีเรียทั่วไป เชื้อชนิดนี้มีหลายสายพันธุ์ แต่สายพันธุ์ที่พบว่าทำให้เกิดการติดเชื้อในคนได้บ่อย คือ Mycoplasma pneumoniae ซึ่งเป็นสาเหตุของการติดเชื้อในระบบทางเดินหายใจ โดยเฉพาะโรคหลอดลมอักเสบ และปอดอักเสบ

โดยที่การติดเชื้อชนิดนี้สามารถเกิดขึ้นได้ในทุกช่วงวัย แต่มักพบได้บ่อยในเด็กและวัยรุ่น เมื่อติดเชื้อไมโคพลาสมาจะส่งผลให้อวัยวะในระบบทางเดินหายใจของผู้ที่ติดเชื้อ เช่น ลำคอ ปอด และหลอดลมเกิดความเสียหายได้ และยังสามารถก่อให้เกิดอาการนอกระบบทางเดินหายใจได้ อาทิ กล้ามเนื้อหัวใจอักเสบ สมองอักเสบ และข้ออักเสบ โดยทั่วไป การติดเชื้อ Mycoplasma pneumoniae มักมีอาการไม่รุนแรงและสามารถหายได้เอง แต่ในบางกรณีอาจเกิดภาวะแทรกซ้อนรุนแรงได้
 

เชื้อไมโคพลาสมาติดต่อกันได้อย่างไร

เชื้อไมโคพลาสมานั้นสามารถแพร่ระบาดตลอดปี โดยแพร่กระจายจากคนสู่คนผ่านของเหลวของผู้ที่ติดเชื้อ เช่น การสูดหายใจเอาละอองฝอยน้ำมูก น้ำลาย หรือเสมหะของผู้ป่วยผ่านการไอหรือจามเข้าไป มีระยะฟักตัวประมาณ 1-4 สัปดาห์ โดยผู้ติดเชื้อสามารถแพร่เชื้อไปยังผู้อื่นได้ในช่วงก่อนแสดงอาการจนถึงช่วงที่เริ่มมีอาการป่วย ด้วยเหตุผลนี้ทำให้การอยู่ในสถานที่ที่มีคนจำนวนมาก สถานที่ปิดหรือแออัด จึงอาจมีความเสี่ยงต่อการติดเชื้อชนิดนี้ได้มาก 
 

อาการโรคติดเชื้อไมโคพลาสมา

เชื้อไมโคพลาสมาทำให้เกิดอาการได้หลายระบบ ส่วนใหญ่จะเป็นอาการของระบบทางเดินหายใจ โดยอาจเป็นได้ทั้งคออักเสบ หลอดลมอักเสบ ไปจนถึงปอดอักเสบ นอกจากนี้เชื้อไมโคพลาสมาอาจทำให้เกิดภาวะแทรกซ้อนของระบบอื่น ๆ เช่น สมองอักเสบ กล้ามเนื้อหัวใจอักเสบ โลหิตจางจากเม็ดโลหิตแดงแตก ผื่นผิวหนังอักเสบ

อาการที่เกิดขึ้นจากการติดเชื้อไมโคพลาสมามักเกิดขึ้นหลังจากร่างกายได้รับเชื้อไปแล้ว 1–4 สัปดาห์ โดยลักษณะอาการในผู้ป่วยแต่ละรายอาจจะแตกต่างกันไป แต่อาการที่มักพบร่วมกัน คือ

• ไข้สูงมากกว่า 38 องศาเซลเซียส อาจมีอาการหนาวสั่น
• ไอแห้ง ๆ อาจมีเสมหะขาว อาการค่อย ๆ เป็นมากขึ้น อาจไอเรื้อรังจนทำให้เจ็บกล้ามเนื้อหน้าอก
• ปวดเมื่อยกล้ามเนื้อ ปวดศีรษะ ครั่นเนื้อครั่นตัว อ่อนเพลีย
• เจ็บคอ คันคอ อาการเจ็บคอจะไม่มาก คอแดงเล็กน้อยไม่มีหนอง
• เจ็บหน้าอกเวลาหายใจเข้าหรือออก (พบได้น้อย)
• อาจพบผื่นแดงตามร่างกาย 
• ถ้าอาการรุนแรงขึ้นจะทำให้หายใจเหนื่อย หายใจเร็ว แต่ยังคงดำเนินชีวิตประจำวันได้ปกติ

ติดเชื้อไมโคพลาสมาส่วนใหญ่จะมีอาการติดต่อกันนานเกิน 1 สัปดาห์ โดยอาการไข้อาจหายก่อน แต่ยังมีอาการไออยู่มากกว่า 3 สัปดาห์ จากนั้นอาจหายได้เองโดยไม่ต้องรักษา หากมีอาการนานและหนักกว่าที่ได้กล่าวไป อาจมีภาวะแทรกซ้อน ทำให้เกิดการติดเชื้อนอกระบบทางเดินหายใจ เช่น อาจเป็นโรคเยื่อบุหัวใจอักเสบได้
 

ภาวะแทรกซ้อนจากการติดเชื้อไมโคพลาสมา

การติดเชื้อไมโคพลาสมาส่วนใหญ่จะไม่ส่งผลให้เกิดภาวะแทรกซ้อนใด ๆ ที่รุนแรง แต่มีบางกรณีที่ผู้ที่ติดเชื้อเกิดภาวะแทรกซ้อนอื่น ๆ ตามมา เช่น

• ภาวะปอดอักเสบชนิดรุนแรง 
• เกิดอาการจากโรคหืดอย่างฉับพลัน
• ภาวะน้ำในช่องเยื่อหุ้มปอด (Pleural effusion)
• สมองอักเสบ
• ภาวะโลหิตจางจากเม็ดเลือดแดงแตก
• กล้ามเนื้อหัวใจอักเสบ
• โรคทางผิวหนังบางชนิด เช่น กลุ่มอาการสตีเวนส์จอห์นสัน (Stevens Johnson Syndrome) หรืออีริทิมา มัลติฟอร์เม (Erythema Multiforme)
   

ติดเชื้อไมโคพลาสมารักษาอย่างไร? 

การรักษาโรคติดเชื้อไมโคพลาสมาโดยส่วนใหญ่สามารถแบ่งการรักษาเป็น 2 ประเภท ดังนี้

• การรักษาตามอาการและการรักษาประคับประคอง เช่น การให้ยาลดไข้ การให้ออกซิเจน หรือใช้ช่วยเครื่องช่วยหายใจในผู้ป่วยที่มีปอดอักเสบ การให้ยากระตุ้นหัวใจในผู้ป่วยที่มีกล้ามเนื้อหัวใจอักเสบ
• การให้ยาปฏิชีวนะที่สามารถครอบคลุมเชื้อได้ ได้แก่ ยากลุ่ม macrolide เช่น azithromycin หรือกลุ่ม quinolone เช่น levofloxacin 
   

เราสามารถป้องกันการติดเชื้อไมโคพลาสมาได้อย่างไร? 

• ดูแลสุขภาพให้แข็งแรง ออกกำลังกายสม่ำเสมอ
• หมั่นล้างมือบ่อย ๆ ด้วยน้ำและสบู่อย่างน้อย 20 วินาที/ครั้ง หรือใช้แอลกอฮอลล์เจล เมื่อต้องสัมผัสสิ่งที่มีคนสัมผัสบ่อย ๆ
• พักผ่อนให้เพียงพอ หรือประมาณ 6–8 ชั่วโมง/วัน
• หลีกเลี่ยงการใกล้ชิดกับผู้ที่มีอาการทางเดินหายใจ อาทิ อาการหวัด หรือปอดอักเสบ
  
• หลีกเลี่ยงการอยู่ในที่ที่มีคนเยอะ หรือระบายอากาศได้ไม่ดี หากมีภูมิคุ้มกันที่ไม่แข็งแรง 
• สวมใส่หน้ากากอนามัย 
• หลีกเลี่ยงการสูบบุหรี่

หากสงสัยว่าตัวเองอาจได้รับเชื้อไมโคพลาสมาและพบว่ามีอาการผิดปกติ เช่น มีไข้ ไอ หรือเหนื่อยหอบ หายใจลำบาก แนะนำให้รีบไปพบแพทย์เพื่อรับการตรวจรักษาที่เหมาะสมตั้งแต่เนิ่น ๆ เพื่อป้องกันการเกิดภาวะแทรกซ้อนอื่นที่อาจเกิดตามมา
 

ดูแลสุขภาพ อุ่นใจทุกไลฟ์สไตล์ด้วยประกันสุขภาพ Basic Work & Play จากชับบ์สามัคคี

นอกจากการดูแลสุขภาพแล้ว ที่สำคัญอย่าลืมเพิ่มความอุ่นใจเรื่องการดูแลสุขภาพด้วยประกันสุขภาพ Basic Work & Play จากชับบ์ คลายกังวลเรื่องค่ารักษาพยาบาลหากเจ็บหนักติดเชื้อทางเดินหายใจ/ทางเดินอาหาร และโรคมะเร็งระยะลุกลาม ด้วยความคุ้มครองค่ารักษาพยาบาลสำหรับการเจ็บป่วยจากการติดเชื้อระบบทางเดินหายใจ และ/หรือการติดเชื้อทางเดินอาหาร

ศึกษารายละเอียดเพิ่มเติม คลิกที่นี่